رضايي‌قلعه، مشاور سازمان طراحي شهرداري قزوين مطرح کرد:
اقدامات موثر شهرداري قزوين براي تامين آب باغستان سنتي
طرح مطالعاتي پوشش بتني 12 نهر اصلي آبرسان از رودخانه‌هاي پنج‌گانه باغستان سنتي قزوين در برنامه کاري شهرداري قزوين قرار دارد.
دکتر محمد رضايي‌قلعه، مشاور امور آب سازمان خدمات طراحي شهرداري قزوين گفت: در سال جاري موضوع طرح مطالعاتي پوشش بتني 12 مورد از نهرهاي اصلي آبرسان از رودخانه هاي پنج گانه در باغستان سنتي قزوين با توجه به تغيير اقليم و کاهش بارندگي‌ها و کمبود آب و همچنين توسعه باغات و زراعت و برداشت‌هاي بي‌رويه در حوضه‌هاي بالادستي رودخانه‌ها، که موجب کاهش جريان آب رودخانه شده، در برنامه کاري شهرداري قزوين قرار گرفته است که بايد با کمک استانداري، سازمان جهاد کشاورزي و شرکت آب منطقه اي اقدامات لازم در اين خصوص آغاز شود.
به گزارش اداره روابط عمومي و امور بين‌الملل شهرداري قزوين؛ رضايي قلعه با اشاره به مجموعه اقدامات شهرداري قزوين براي تأمين و انتقال آب به باغستان سنتي شهر قزوين افزود: شهرداري قزوين از طريق بازوي اجرايي خود يعني سازمان باغستان سنتي در سال هاي اخير و در زمينه هاي مختلف و فعاليت هاي عمراني متعدد، اقدامات شايسته اي در باغستان هاي سنتي انجام داده و اعتبارات خوبي هزينه کرده است که آثار آن متوجه منافع باغداران و از جمله مردم شهر قزوين شده است.
وي با اشاره به ضرورت اهميت حفظ و نگهداري از باغستان سنتي پيراموني شهر قزوين گفت: باغستان سنتي پيراموني شهر قزوين از نظر زيست محيطي، فضاي سبز شهري، قطب اقتصادي، توليد محصولات باغي و مهمتر از همه ميراث فرهنگي بيش از يک هزار ساله آن داراي اهميت بسزايي هستند.
رضايي‌قلعه بيان کرد: تأمين آب مورد نياز باغ ها از ديرباز تاکنون براي باغداران يکي از دغدغه‌هاي مهم بوده و وجود طومارهاي تقسيم حقابه با قدمتي بيش از 8 قرن نشانه اهميت اين موضوع است.
مشاور امور آب سازمان خدمات طراحي شهرداري قزوين اضافه کرد: کمبود آب و فصلي بودن رودخانه‌ها، نشان‌دهنده نقش اساسي وجود آب در پايداري باغ ها از گذشته‌هاي دور تاکنون بوده و در سوابق تاريخي نيز به آن اشاره شده است.
وي بيان کرد: باغ ها سنتي پيراموني شهر قزوين با مساحتي بالغ بر 2هزار و 300 هکتار از طريق 5 رشته رودخانه‌هاي فصلي باراجين (کانال وليعصر)، بازار (نواب)، وشته، زوايار و دليچاي آبياري مي شوند.
رضايي‌قلعه توضيح داد: باغ ها سنتي قزوين به خصوص در زماني که در قسمت شمال شهر هم وجود داشته و هنوز شهر تا آنجا پيشرفت و توسعه پيدا نکرده بود (بالاتر از ميدان عدل فعلي) وظيفه سيل گيري و حفظ و امنيت شهر را به عهده داشته‌اند.
وي ادامه داد: اما با وجود اين با توجه به توسعه مناطق مسکوني شهر قزوين به خصوص در ناحيه شمالي و از بين رفتن بخشي از باغات در اين محدوده، کانال کشي هاي انجام شده براي جمع آوري رواناب هاي سطحي در معابر و خيابان ها و بلوارها به گونه اي بوده است که رواناب هاي حاصل از بارندگي در سطح شهر، به نحوه صحيح به سمت رودخانه ها و باغستان سنتي در جنوب شهر هدايت شوند و در زمان بارندگي هاي شديد در حد امکان خسارتي از ناحيه سيل متوجه باغات نشود.
ويبا اشاره به اقدامات اجرايي انجام شده از سوي شهرداري قزوين در ساليان اخير براي تامين آب باغستان و نتايج مطالعات پروژه "طرح جامع مديريت آب‌هاي سطحي شهر قزوين" گفت:با نظر ستاد حوادث غيرمترقبه استانداري، طرحي در سال‌هاي 91 و 92 تحت عنوان پروژه مطالعاتي "طرح کنترل سيلاب و مديريت آب‌هاي سطحي باغات سنتي جنوب شهر قزوين" در مرحله يک در دستور کار شهرداري قزوين قرار گرفت و همان موقع اين مطالعات به مهندسان مشاور ذيصلاح واگذار شد و اين مطالعات در اسفند 1392 به پايان رسيد.
مشاور امور آب سازمان خدمات طراحي شهرداري قزوين آبگيري مطمئن باغ ها سنتي از رودخانه‌ها،مديريت عبور ايمن سيلاب ها از محدوده باغ ها سنتي،استفاده حداکثري از پتانسيل رواناب ها براي آبياري باغات و بهبود کيفيت آب ورودي به باغات سنتي قزوين را از اهداف اصلي اين مطالعات عنوان کرد.
وي بيان کرد: در اين مطالعات مشکلات وضع موجود در رودخانه‌هاي باراجين (کانال وليعصر)، بازار (نواب) و رودخانه وشته و همچنين ورود پسماند و ضايعات به رودخانه‌ها مورد بررسي قرار گرفت.
وي ادامه داد: همچنين از آب رودخانه‌ها و همچنين پسماند و فاضلاب ورودي به خصوص در رودخانه بازار (نواب) نمونهگيري و آزمايشات کيفيت آب در مطابقت با استانداردهاي موجود انجام گرفت و در چند موقعيت نيز آزمايشات نفوذپذيري خاک در باغستان سنتي صورت پذيرفت.
رضايي‌قلعه اضافه کرد: خروجي اين مطالعات در قالب 13 پروژه پيشنهادي با الويت اجرايي ارايه گرديد و هزينه هاي اجرايي آن براساس فهرست بهاي سال 92 برآورد شد.
وي با بيان اينکه در اين مطالعات رودخانه باراجين داراي مشکلاتي چون تخريب بند انحرافي ارنجک و عدم امکان آبگيري مسيل وليعصر، هجوم سيلاب از محل بند انحرافي ارنجک به سمت شهر قزوين، تخريب کانال انتقال آب مسيل وليعصر و سازه ها0629ي آبگير و سيل گيري باغات جنوب قزوين در هنگام بارندگي بود، افزود: در اين زمينه پيشنهادات طراحي و اجراي يک بند انحرافي بتني در بالادست بند موجود، بازسازي و ترميم ديوار سيل بند موجود و اجراي ادامه سيل بند در پايين دست رودخانه کندل، اجراي يک کانال بتني ذوزنقه‌اي، اجري کانال بتني ذوزنقه اي و اجراي يک مخزن ذخيره آب خاکي براي ذخيره آب ارائه شد.
رضايي‌قلعه با تصريح اينکه همچنين در اين مطالعات رودخانه بازار داراي مشکلاتي چون عدم تنظيم جريان در سازه تقسيم آب، سيل گيري باغات آبخور رودخانه بازار و چوبيندر، تخريب بندهاي آبگيري روي رودخانه چوبيندر و پايين افتادن سطح آب و عدم ظرفيت کافي رودخانه بازار براي عبور سيلاب (حاشيه جاده تاکستان – قزوين) بود، افزود: در اين زمينه پيشنهاد اجراي يک سرريز نوک اردکي با دو دريچه آبگيري براي کانال سنگي و نهر ميان راه، اجراي يک سازه تقسيم آب براي هدايت سيلاب ها به رودخانه چوبيندر و آبگيري براي باغات آبخور رودخانه بازار و چوبيندر به شکل کنترل شده، طراحي و اجراي يک کانال بتني ذوزنقه اي و طراحي و اجراي کانال بتني ذوزنقه اي انتقال آب ارائه شد.
وي با بيان اينکه در اين مطالعات نيز عدم امکان آبگيري باغات سنتي در رودخانه وشته مشکل بود که اجراي دو بند انحرافي در عرض رودخانه وشته براي بالا آوردن سطح آب و ايجاد امکان آبگيري براي انهار سنتي پيشنهاد شد، افزود: همچنين ورود پسماند و ضايعات به رودخانه هاي شهر قزوين به عنوان يکي از مشکلات در اين طرح ارائه شد که طراحي و اجراي آشغال گيرهاي مکانيکي در 13 نقطه اصلي تخليه رواناب شهري و ورودي باغ ها سنتي به پيشنهاد براي حل مشکل ارائه شد.
وي افزود: به طور قطعي با اجراي پيشنهادها ارائه شده به شرط تأمين اعتبارات و هزينه مورد نياز آن بر اساس اولويت‌بندي آن‌ها در سال‌هاي آينده، اهداف پيش بيني شده محقق و مشکلات آبگيري و انتقال آب به باغستان سنتي برطرف خواهد شد.
وي ادامه داد: با اجراي اين پيشنهادها از هدر رفت و تلفات انتقال آب با توجه به شرايط بحران خشکسالي و کم آبي در ساليان اخير، در شبکه آبرساني و توزيع در باغات، جلوگيري و با صرفه جويي، استفاده حداکثري از ميزان آب موجود در آبرساني به باغستان سنتي به عمل خواهد آمد.
رضايي‌قلعه تصريح کرد: در اين راستا در سال جاري موضوع طرح مطالعاتي پوشش بتني 12 مورد نهرهاي اصلي آبرسان از رودخانه هاي پنج گانه در باغستان سنتي با توجه به تغيير اقليم و کاهش بارندگي‌ها و کمبود آب و همچنين توسعه باغات و زراعت و برداشت‌هاي بي رويه در حوضه‌هاي بالادستي رودخانه‌ها، که موجب کاهش جريان آب رودخانه شده، در دستور کار شهرداري قزوين قرار گرفته است که بايد با کمک استانداري، سازمان جهاد کشاورزي و شرکت آب منطقه اي اقدامات لازم در اين خصوص آغاز شود.
مشاور امور آب سازمان خدمات طراحي شهرداري قزوين گفت: انجام کارهاي زيربنايي و اجرايي اين گونه پروژه‌ها با هزينه‌هاي زياد براي حفظ و نگهداشت باغستان سنتي قزوين، به طور حتمي نيازمند مساعدت‌هاي فني و مالي ساير ارگان ها و مسؤولان استان و شهر قزوين است.
وي گفت: اما همچنان بخشي از مسايل و مشکلات و نيازهاي باغداران پا برجاست و طرح‌هاي متعددي نيز در اين مورد از سوي مشاوران از جمله طرح‌هاي پايلوت مهندسان مشاور آورث از طرف شهرداري در شوراي شهر و استانداري مطرح و ارايه شده و دغدغه اصلي باغداران در صحبت با آنان، همچنان بحث کمبود آب مورد نياز باغستان‌ها است.
رضايي قلعه گفت: يکي از اقداماتي که هر ساله از سوي سازمان باغستان سنتي شهرداري براي رفاه حال باغداران صورت مي گيرد خريد آب از کانال آبياري دشت قزوين در سال هاي کم آبي و خشکسالي بين 2 تا 4 ميليون مترمکعب در سال است که البته اين ميزان آب تحويلي به باغداران درصد کمي از نياز کشاورزان و باغداران را تامين مي‌کند در صورتي که باغ ها سنتي بيش از 30 ميليون مترمکعب نياز آب داشته و حدود همين رقم نيز حقابه از رودخانه ها را دارند البته به شرط اينکه اين ميزان آب در رودخانه‌ها جاري باشد.
مشاور امور آب سازمان خدمات طراحي شهرداري قزوين ادامه داد: شهرداري از ساليان قبل و در جلسات متعدد مربوط به رسيدگي به مسايل و مشکلات باغستان سنتي، حدود 8 ميليون مترمکعب درخواست تخصيص سهميه آب از کانال اصلي آب شبکه آبياري دشت قزوين از طريق سازمان جهاد کشاورزي استان داشت.
وي بيان کرد: اما اين سهميه آب تاکنون محقق نشده و قانوناً در نظر گرفته نشده است و برنامه جايگزين تعيين سهميه از پساب توليدي در افق آينده براي تأمين آب مورد نياز باغستان سنتي علاوه بر هزينه گزاف بيش از 300 ميليارد ريالي ايستگاه هاي پمپاژ و خط انتقال و هزينه چند صد ميليوني نگهداري ساليانه، همراه با مسايل و مشکلات زيست محيطي بوده و حتماً نياز به موافقت و همراه خود باغداران و مشارکت آن‌ها است.
پايان پيام
